فعالیت زمین ساخت نسبی برپایه شاخص های ریخت سنجی در جنوب باختری لنجان – اصفهان

با توجه به لرزه خیزی ایران و اهمیت زمین ساخت فعال، در ارزیابی مخاطرات طبیعی، و مدیریت مناطق پر جمعیت شهری، مطالعات ریخت سنجی جهت تعیین فعالیت زمین ساختی نسبی ضرورت دارد. گستره مورد مطالعه در جنوب باختری شهرستان لنجان قرار دارد، و از نظر زمین ساختی در پهنه سنندج– سیرجان واقع گردیده است. در این پژوهش حوضه آبریز گستره مورد مطالعه، به سه بخش a، b و c تقسیم شده، و هر بخش نیز، در جایگاه خود به چندین زیر حوضه تفکیک شده، تا شاخص های ریخت سنجی همچون شاخص شیب- طول رودخانه (sl)، شاخص عدم تقارن حوضه رودخانه (af)، انتگرال فراز سنجی (hi)، نسبت پهنای بستر دره به ارتفاع آن (vf) و شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان (smf) در هر یک از زیرحوضه ها، اندازه گیری شود. سپس هر بخش بر اساس شاخص های ریخت سنجی محاسبه شده، از نظر فعالیت زمین ساختی نسبی، رده بندی می گردد، تا در نهایت رده بندی فعالیت زمین ساختی نسبی نهایی انجام گیرد. که این رده بندی تحت عنوان s/n بیان می شود، و میانگین تمامی رده بندی های انجام شده، برای هر بخش است. بر این اساس، حوضه b، که در بخش میانی گستره مورد مطالعه قرار دارد، فعالیت زمین ساختی بیشتری نسبت به حوضه های a و c دارد. و این در حالی است که، مطالعات ساختاری انجام شده، در گستره مورد مطالعه نیز تراکم بالای ساختارها را در بخش b نشان می دهد. به عبارت دیگر، حوضه b بیش از دو حوضه مجاور خود، تحت تاثیر فعالیت های زمین ساختی می باشد، که این فعالیت های زمین ساختی، ناشی از سامانه ترافشارشی راستبر حاکم بر گستره مورد مطالعه است.   abstract according to the seismicity of iran and the importance of active tectonic on evaluation of natural hazards and management of populated urban areas, morphometric studies are necessary to determinate relative tectonic activities. the study area located on southwestern of lenjan county is a part of sanandaj– sirjan belt. in this study, catchments of the area can be divided into three main parts of a, b and c, and every zone in itself is divided into sub – basins in order to calculate morphometric indexes such as: stream length – gradient index (sl), asymmetry factor (af), hypsometric integral (hi), valley floor width – to height ratio (vf) and mountain front sinuosity (smf). then, each part, based on the calculated morphometric indicators, is classified with respect of tectonic activity, and finally mean of all indicators of each zone are presented as s/n which indicates the final classification of tectonic activity. based on the calculations, basin b located in the middle of study area shows more tectonic activity in comparison with parts a and c, while structural studies of the field show high density of structures in part b. in other words, basin b has been affected by tectonic activities, caused by a dominant dextral transpressional system in the field, more than two adjacent basins. keyword : morphometric indices, dextral transpression zone, relative tectonic activity, lenjan- esfahan.